Mail Server (E-Posta Sunucusu) Nedir, Nasıl Çalışır?

Mail Server (posta sunucusu), elektronik posta iletilerinin gönderildiği, alındığı, iletilerin depolandığı ve kullanıcılara dağıtıldığı bir bilgisayar sistemidir. E-posta, gönderenin elektronik posta istemcisi (örneğin Outlook, Gmail) aracılığıyla bir sunucuya iletilir ve sunucu, iletiyi alıcının posta sunucusuna iletmek için gerekli adımları atar.

İşte bir e-postanın nasıl gönderildiği ve alındığı süreç:

1. Gönderen tarafından e-posta oluşturulur: Gönderen, e-posta istemcisi aracılığıyla (Outlook, Gmail, Yahoo Mail vb.) bir e-posta oluşturur. E-postanın konusu, alıcı adresleri, metin içeriği ve gerekirse ekleri belirtilir.
2. Gönderen sunucusuna iletilir: Gönderen e-posta istemcisi, e-postayı gönderenin sunucusuna (SMTP sunucusu) iletişim protokolü aracılığıyla iletilir. SMTP (Simple Mail Transfer Protocol), e-postaların iletimi için kullanılan standart bir protokoldür.
3. Alıcı sunucusuna iletilir: Gönderen sunucusu, alıcı adreslerine dayanarak e-postayı alıcının posta sunucusuna iletmek için DNS (Domain Name System) kullanır. DNS, alan adı (örneğin example.com) ile IP adresi (sunucunun benzersiz tanımlayıcısı) arasındaki eşleştirmeleri sağlar.
4. Alıcı sunucusu iletileri kabul eder: Alıcı sunucusu, e-postayı alır ve onu alıcının posta kutusuna iletmek için gerekli işlemleri gerçekleştirir. Alıcı, e-postalarını POP (Post Office Protocol) veya IMAP (Internet Message Access Protocol) gibi protokoller aracılığıyla posta sunucusundan alabilir.
5. Alıcı e-posta istemcisiyle görüntüler: Alıcı, e-posta istemcisi aracılığıyla e-postayı görüntüler, okur ve yanıtlarını veya başka işlemlerini gerçekleştirir.

Bu süreç, e-posta iletilerinin iletişim ağları üzerinden sunucular arasında iletilmesini içerir. Gönderen sunucusu, iletileri doğru alıcı sunucusuna yönlendirir ve alıcı sunucusu, iletileri doğru alıcının posta kutusuna ileterek kullanıcıya erişimini sağlar.

Böylece, mail server (posta sunucusu) e-posta iletilerinin iletilmesi, depolanması ve dağıtılmasında önemli bir rol oynar. İletilerin güvenliği, doğrulama mekanizmaları ve spam filtreleme gibi ek işlevlere de sahip olabilir.

Mail Server Nedir?

Mail Server’lar, e-posta iletimi için belirli protokolleri kullanır. İşte bu protokollerin bazıları:

1. SMTP (Simple Mail Transfer Protocol): E-posta iletimi için temel protokoldür. Gönderen sunucusu, SMTP kullanarak e-postayı alıcı sunucusuna ileterek iletimi gerçekleştirir. SMTP sunucuları, diğer sunuculara e-postaları doğru şekilde iletmek için DNS (Domain Name System) aracılığıyla alıcı sunucusunu bulur.
2. POP3 (Post Office Protocol version 3): POP3, kullanıcıların e-postalarını posta sunucusundan indirmek için kullanılan bir protokoldür. POP3 sunucusu, kullanıcının posta kutusunda depolanan e-postaları istemciye ileterek kullanıcının e-postalarını görüntülemesini sağlar. E-postalar, kullanıcı tarafından indirildikten sonra genellikle sunucudan silinir.
3. IMAP (Internet Message Access Protocol): IMAP, kullanıcılara e-postaları sunucuda depolamak ve yönetmek için daha gelişmiş bir protokol sunar. IMAP sunucusu, kullanıcının e-postalarını sunucuda tutar ve kullanıcının e-posta istemcisiyle senkronize olarak çalışır. Kullanıcı, e-postalara herhangi bir cihazdan erişebilir ve değişiklikler tüm cihazlar arasında senkronize edilir.

Bu protokoller sayesinde sunucular, e-postaları doğru şekilde iletebilir, alabilir ve depolayabilir. Mail Server’lar arasındaki iletişimde, e-postaların güvenliği ve doğruluğu için kimlik doğrulama mekanizmaları ve şifreleme de kullanılabilir.

DNS (Domain Name System) ise sunucuların birbirlerini bulmalarını sağlar. DNS, alan adları (örneğin example.com) ile IP adresleri arasında eşleştirme yapar. E-posta gönderilirken, gönderen sunucusu, alıcının alan adı üzerinden alıcı sunucusunun IP adresini DNS’den alır ve iletimi bu adres üzerinden gerçekleştirir.

Bu şekilde, Mail Server’lar arasında protokoller ve DNS kullanılarak e-postalar doğru sunuculara iletilir ve alıcının posta kutusuna ulaşır.

Mail Server’ların bu karmaşık sistemleri sayesinde e-postalar dünya genelinde hızlı ve güvenli bir şekilde iletilir.

E-posta İstemcisi Nedir?

E-posta istemcileri, kullanıcıların e-postalarını almak, göndermek ve yönetmek için kullandıkları programlar veya web tabanlı uygulamalardır. Bu istemciler, kullanıcının mail sunucusuna bağlanarak e-posta alışverişi yapmasını sağlar.

E-posta istemcileri, kullanıcıların mail adresleri, kullanıcı adları, şifreler ve E-posta sunucu adresleri gibi bilgileri girmelerini gerektirir. Bu bilgiler, istemcinin doğru sunucuya bağlanmasını sağlar ve kullanıcının e-posta hesabına erişmesini mümkün kılar.

Birçok farklı e-posta istemcisi mevcuttur ve her biri kullanıcıların tercihlerine göre farklı özelliklere sahip olabilir. Bazı popüler e-posta istemcileri arasında Outlook, Zimbra ve Exchange bulunur. Bu istemciler, kullanıcılara e-postalarını yönetmek için geniş bir işlevsellik sunar, örneğin e-postaları okuma, yazma, yanıtlama, iletiye ek dosya ekleme, etiketleme ve arama gibi özellikler sağlarlar.

E-posta istemcileri, kullanıcıların birden çok e-posta hesabını aynı yerde yönetmelerine de olanak tanır. Bu sayede kullanıcılar, farklı e-posta hesaplarına ait gelen kutularını tek bir yerden görüntüleyebilir ve yönetebilir.

E-posta istemcileri, kullanıcı dostu arayüzleri ve kullanım kolaylığıyla e-posta alışverişini daha verimli hale getirir. Kullanıcılar, istemciyi kullanarak e-postalarını organize edebilir, önemli iletileri işaretleyebilir, etiketler veya klasörler oluşturabilir ve iletişim listeleri veya takvimler gibi ek işlevleri kullanabilir.

Sonuç olarak, e-posta istemcileri, kullanıcıların e-postalarını kolayca alıp göndermelerini sağlayan kullanıcı dostu araçlardır ve farklı özellikleriyle kullanıcıların tercihlerine göre çeşitlilik gösterir.

Giden Posta Sunucusu E-postayı Alacak Gelen Posta Sunucusunu Nasıl Bulur?

E-posta adreslerindeki yapıya baktığımızda, kullanıcının adının @ işaretinden önceki kısımda olduğunu ve alan adının @ işaretinden sonra gelen kısımda bulunduğunu görüyoruz. Bu yapıda, kullanıcı adı belirli bir e-posta hesabını temsil ederken, alan adı ise bu hesabın sahibinin internet sitesini veya hizmet sağlayıcısını gösterir.

E-posta hesaplarının birbirleriyle iletişim kurabilmesi için Mail Server’lar arasında etkileşim gerçekleşmelidir. Bu etkileşimi sağlamak için DNS (Domain Name System) sunucuları kullanılır. DNS sunucuları, dünya genelinde dağılmış olan özel sunuculardır ve alan adları ile IP adresleri arasında eşleştirme yaparlar.

Dünya çapında 13 adet kök DNS sunucusu bulunur. Bu kök DNS sunucularına bağlı olarak çalışan birçok yerel DNS sunucusu vardır. DNS sunucuları, alan adlarına karşılık gelen IP adreslerini sağlayarak, Mail Server’ların birbirlerini bulmasını sağlar.

Örneğin, bir alıcı tarafından yazılan e-posta adresiyle Mail Server, hangi alan adıyla iletişime geçeceğini bilmektedir. Ancak bu alan adının hangi IP adresine sahip olduğunu öğrenmek için DNS sunucusuna başvurur. DNS sunucusu, ilgili alan adının IP adresini sağlayarak bağlantı talebini oluşturulmasını mümkün kılar.

Bu sayede, e-posta iletişimi IP adresleri üzerinden gerçekleşebilir ve Mail Server’lar arasında doğru bağlantı kurulabilir. DNS sunucuları, alan adlarını IP adresleriyle eşleştirerek, internet trafiğinin doğru yönlendirilmesini sağlarlar.

Mail Server Çeşitleri

Her e-posta hesabının, gönderme ve alma işlemlerini gerçekleştiren ayrı bir Mail Server’ı bulunur. Bu Mail Server’lar çift yönlü çalışır ve hem gönderme hem de alma işlemlerini gerçekleştirirler. Gönderme işlemini yaparken “Giden Posta Sunucusu” olarak adlandırılırken, alım işlemini yaparken “Gelen Posta Sunucusu” olarak işlev görürler.

Giden Posta Sunucusu (SMTP Server), e-postaları alıcıya iletmek için kullanılan Simple Mail Transfer Protocol (SMTP) protokolünü kullanır. Bu sunucu, e-postaları alıcı Mail Server’a iletmek üzere yönlendirir ve gönderen tarafından gönderilen e-postaları kabul eder.

Gelen Posta Sunucusu (POP veya IMAP Sunucusu), alıcı tarafından e-postaların alınması için kullanılan protokoller olan Post Office Protocol (POP) veya Internet Message Access Protocol (IMAP) protokollerini kullanır. Bu sunucu, alıcı Mail Server’a gelen e-postaları kabul eder, depolar ve alıcı tarafından istendiğinde iletmek üzere kullanıcıya sunar.

Bu şekilde, Mail Server’lar hem gönderme hem de alma işlemlerini gerçekleştirir ve e-postaların doğru şekilde iletilmesini sağlar. Gönderme için Giden Posta Sunucusu kullanılırken, alma işlemi için Gelen Posta Sunucusu kullanılır.

Giden Posta Sunucuları (Mail Serverları)

Giden Posta Sunucusu (SMTP Sunucusu), kullanıcının göndermek istediği e-postaların yönetimini ve yönlendirmesini sağlayan sunucudur. E-postanın gönderilmeden önce yetkilendirme kontrollerini yapar ve gönderme iznine sahip kullanıcıları kabul eder. Ardından, Simple Mail Transfer Protocol (SMTP) protokolünü kullanarak e-postaların iletimini gerçekleştirir.

Gelen Posta Sunucusu ise (POP veya IMAP Sunucusu), size gönderilen e-postaları yönetmek ve size iletmekle görevlidir. E-postaları alır, depolar ve kullanıcının isteği üzerine Post Office Protocol (POP) veya Internet Message Access Protocol (IMAP) gibi protokoller aracılığıyla kullanıcıya sunar.

Bu şekilde, Mail Server hem giden hem de gelen e-postaların yönetimini sağlar. Giden Posta Sunucusu e-postaların gönderilmesini sağlarken, Gelen Posta Sunucusu size gönderilen e-postaları alır ve size iletmek için görevlendirilir. Her iki sunucu da belirli protokoller kullanarak e-postaların iletimini gerçekleştirir ve e-posta trafiğini yönetir.

SMTP Nedir?

Kullanıcının e-posta gönderebilmesi için kendi Mail Server’ına bağlanması gerekmektedir. Bu bağlantı sağlandıktan sonra, e-posta TCP/IP protokolünün uygulama katmanında kullanılan SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) protokolü aracılığıyla Giden Posta Sunucusuna iletilir. SMTP, 587 numaralı bağlantı noktasını kullanır.

SMTP protokolü, Giden Posta Sunucuları tarafından kullanılan bir ileti aktarma protokolüdür. Bu protokol, e-postaların iletilmesinden sorumludur. İletinin gönderilmesini sağlamak için kullanılır. Kullanıcı tarafından gönderilen e-posta, SMTP protokolü aracılığıyla belirli bir bağlantı noktasına bağlanan Giden Posta Sunucusu üzerinden alıcıya ait Mail Server’a iletilir.

SMTP protokolü, e-postanın alıcının Mail Server’ına güvenli bir şekilde iletilmesini ve alıcıya teslim edilmesini sağlar. Bu protokol, e-posta gönderme işlemini güvenilir bir şekilde gerçekleştirmek için kimlik doğrulama ve yetkilendirme mekanizmalarını da içerir.

Gelen Posta Sunucuları (Mail Serverları)

Gelen Posta Sunucuları, alıcı tarafına ait Mail Server’lardır ve gönderilen e-postaları almakla görevlidirler. SMTP protokolü aracılığıyla iletilen e-postaları belirli kontrollerden geçirirler ve gerekli şifrelemeleri (SSL, TLS vb.) çözerek saklarlar. Alıcının bağlı olduğu Domain’in Mail Server’ı, bu iletiyi yetkilendirilmiş bir e-posta istemcisiyle veya kullanıcı adı ve şifreyle bağlantı kurarak onaylanan alıcıya göstermek ve iletmekle yükümlüdür.

Gelen Posta Sunucuları, alıcıların e-postalarını göstermek için POP3 (Post Office Protocol 3) ve IMAP (Internet Message Access Protocol) gibi protokoller kullanırlar.

• POP3 (Post Office Protocol 3): Bu protokol, e-postaları alıcı cihaza indirmek için kullanılır. E-postalar, sunucudan alıcı cihaza aktarılır ve sunucuda tutulmazlar. Bu nedenle, e-postalar genellikle alıcı cihazda depolanır ve sunucuyla senkronize edilir. POP3, e-postaların sunucudan silinmesine veya saklanmasına izin verir.
• IMAP (Internet Message Access Protocol): Bu protokol, e-postaların sunucuda kalmasını ve alıcıların e-postaları sunucu üzerinde organize etmesini sağlar. E-postalar, sunucu üzerinde tutulur ve alıcı cihazlar arasında senkronize edilir. Bu sayede, birden fazla cihazdan erişilen e-postaların durumu ve düzenlemeleri tutarlı kalır. IMAP, e-postaların sunucuda yönetilmesine olanak sağlar ve genellikle daha esnek bir e-posta deneyimi sunar.

POP3 ve IMAP, kullanıcılara e-postalarını farklı cihazlardan erişmeleri ve yönetmeleri için esneklik sağlayan protokollerdir. Kullanıcılar tercihlerine bağlı olarak bu protokollerden birini seçebilirler.

POP3

POP3 (Post Office Protocol Version 3) protokolü, bir e-posta hesabında gelen iletilerin alıcıya aktarıldığı ve ilk cihazda kaydedildiği bir sistemdir. Sunucuda kaydedilmeyen iletiler, cihaza kaydedilir ve sunucudan silinir. Kaydedilen iletiler, cihazda kullanılırken okunabilir. Ancak başka bir bilgisayardan veya tabletten e-postalarınızı kontrol etmek istediğinizde sunucuda kaydedilmediği için bu cihazlardan ulaşamazsınız.

POP3 Protokolü Avantajları:

• Daha hızlı çalışır: POP3 protokolü, e-postaların hızlı bir şekilde alınmasını sağlar. İletiler, sunucudan hızlı bir şekilde indirilir ve cihaza kaydedilir.
• E-postalar sunucu üzerinde daha az yer kaplar: POP3 protokolü, e-postaların cihaza kaydedilmesi ve sunucudan silinmesi nedeniyle sunucuda daha az depolama alanı gerektirir.
• İnternet bağlantısı olmadan da erişim sağlar: Cihazınızda kaydedilen e-postaları internet bağlantısına ihtiyaç duymadan okuyabilirsiniz. Bu, internet bağlantısı olmadığında bile e-postalara erişim sağlama avantajı sağlar.

POP3 Protokolü Dezavantajları:

• E-postaların silinmesi: Eğer POP3 istemcisi üzerinden e-postaları silerseniz, bu e-postalar sunucudan tamamen silinir. Başka bir cihazdan veya e-posta istemcisinden erişmek istediğinizde e-postalara ulaşamazsınız.
• Birden fazla cihazda görüntüleme sağlanamaz: POP3 protokolü, e-postaların cihaza kaydedilmesi ve sunucudan silinmesi nedeniyle e-postalarınıza yalnızca kaydettiğiniz cihazdan erişebilirsiniz. Başka bir cihazdan e-postalarınıza erişmek istediğinizde, kaydettiğiniz cihaz dışında e-postalarınızı görüntüleyemezsiniz.

POP3 protokolü, belirli kullanım senaryoları için uygun olabilir. Ancak birden fazla cihazdan erişim sağlamak veya e-postaların sunucuda tutulmasını tercih eden kullanıcılar için bazı kısıtlamaları vard

IMAP

IMAP (Internet Message Access Protocol), daha karmaşık bir protokol olmasına rağmen birçok avantaj sunan bir e-posta protokolüdür. E-posta hesabınızı IMAP protokolünü kullanarak yapılandırdıysanız, e-postalarınız sunucu üzerinde saklanır ve yetkili kişilerin görüntülemesine ve kaydetmesine izin verilir. Bu sayede istediğiniz cihazdan internete bağlanarak kullanıcı adı ve şifrenizle e-postalarınıza erişebilir ve istediğiniz cihaza kaydedebilirsiniz.

IMAP Protokolü Avantajları:

• İletilere herhangi bir zamanda, herhangi bir istemciden erişilebilir: IMAP protokolü sayesinde e-postalarınıza istediğiniz zaman istediğiniz cihazdan erişebilirsiniz. Birden fazla cihaz kullanarak e-postalarınıza erişebilir ve senkronize bir şekilde güncel tutabilirsiniz.
• Sunucu ile tüm e-posta istemcileri senkronize çalışır: Bir e-postayı bir istemcide açtığınızda diğer istemcilerde de okunmuş olarak açılır. Bu sayede e-postalarınızın durumu tüm cihazlar arasında senkronize olur.
• İletilere tıklamadıkça sadece başlık bilgisi gösterilir: IMAP protokolü, e-postaların sadece başlık bilgilerini gösterir. İletiyi tamamen açmadan önce sadece başlık bilgilerine göz atabilirsiniz.

IMAP Protokolü Dezavantajları:

• Sunucuda daha fazla yer kaplar: E-postaların sunucu üzerinde saklandığı için daha fazla depolama alanı gerektirir. Büyük miktarda e-postaya sahipseniz sunucu kapasitesi konusunda dikkatli olmanız gerekebilir.
• POP3’e göre daha yavaş çalışır: IMAP protokolü, POP3’e göre daha fazla veri alışverişi gerektiren bir protokoldür. Bu nedenle, POP3’e kıyasla daha yavaş çalışabilir. Ancak hız konusunda genel internet bağlantı hızı ve sunucu performansı da etkili olabilir.

IMAP protokolü, e-postalarınızı farklı cihazlardan yönetme ve senkronize tutma konusunda esneklik sağlar. Ancak daha fazla depolama alanı gerektirebilir ve POP3 protokolüne göre daha yavaş çalışabilir. Kullanıcı ihtiyaçlarına ve tercihlere bağlı olarak IMAP veya POP3 protokolü seçimi yapılabilir.

Bir Mail Server Sistemi Nasıl Çalışır?

E-posta gönderimi süreci aşağıdaki adımlarla gerçekleşir:

1. Kullanıcı, kullanıcı adı ve şifresiyle Mail Server’ıyla bağlantı kurar.
2. Kullanıcı tarafından oluşturulan e-posta, SMTP protokolü kullanılarak internet ağı sistemine açılır ve internet ağına aktarılır.
3. Gönderilen e-postanın alıcı mail adresine ait alan adının IP adresi sorgusu, DNS sunucusuyla iletişim kurularak gerçekleştirilir.
4. DNS sunucusundan alıcıya ait IP adresi alınır ve alıcı Mail Server’ına SMTP protokolüyle bağlantı isteği gönderilir.
5. Bağlantı isteğiyle gönderen ve alıcı Mail Server’ları arasında bağlantı kurulur. Bu süreçte yetki kontrolü gerçekleştirilir ve ileti alıcı Mail Server’ına teslim edilir.
6. Alıcı Mail Server, iletiyi “Spam” veya “Öncelikli E-posta” gibi sınıflandırmalarla değerlendirir ve alıcı tarafından önceden yapılandırılmış olan e-posta alım protokolüne (POP3 veya IMAP) uygun şekilde alıcıya ileti aktarılır.
7. Eğer POP3 yapılandırması varsa, ileti ilk bağlantıyı kuran yetkili e-posta istemcisine aktarılır ve kendi üzerinden silinir.
8. Eğer IMAP yapılandırması varsa, ileti bağlantı kuran her e-posta istemcisine gösterilecek şekilde saklanır ve her görüntüleme talebi olan e-posta istemcisine bir kopyası aktarılır.

Bu adımlar sayesinde e-posta gönderimi gerçekleştirilir ve iletiler gönderici ve alıcı arasında iletilir.